Heb je weleens stilgestaan bij wat je precies eet? We weten allemaal dat gezond eten belangrijk is, maar vaak beseffen we niet hoe schadelijk ultra-bewerkte voeding (UPF’s) kan zijn voor ons lichaam én onze geest. Uit steeds meer onderzoeken blijkt dat deze voedingsmiddelen niet alleen ons fysieke welzijn aantasten, maar ook bijdragen aan mentale klachten zoals depressie en angst. Tijd om hier dieper op in te gaan!

Wat zijn ultra-bewerkte voedingsmiddelen?

Ultra-bewerkte voeding is overal. Van kant-en-klare maaltijden tot frisdranken en verpakte snacks: deze producten bevatten vaak lange lijsten aan kunstmatige toevoegingen, smaakversterkers en conserveermiddelen. Een simpele regel om ze te herkennen? Als je oma of overgrootmoeder het niet als ‘eten’ zou herkennen, dan is het waarschijnlijk ultra-bewerkt.

Voorbeelden van ultra-bewerkte voedingsmiddelen zijn:

• Frisdranken en energiedrankjes
• Kant-en-klare maaltijden en magnetronmaaltijden
• Verpakte snacks zoals chips, koekjes en candybars
• Instant noedels en soep uit een pakje
• Bewerkt vlees zoals knakworsten en kipnuggets
• Ontbijtgranen met veel suiker
• Kant-en-klare sauzen en dressings
• Diepvriespizza’s en andere fastfoodproducten

Deze voedingsmiddelen bevatten nauwelijks echte voedingsstoffen en zitten vol geraffineerde suikers, transvetten en chemische toevoegingen. Ze zijn ontworpen om lekker en verslavend te zijn, maar ons lichaam kan er weinig mee. Wat ze wél doen? Ze verstoren onze hormonen, darmflora en hersenchemie – met alle gevolgen van dien.

De link tussen ultra-bewerkte voeding en mentale klachten

Uit onderzoek blijkt dat een hoge consumptie van UPF’s kan bijdragen aan depressie en angst. Dit komt onder andere doordat:

• Ze ontstekingen in het lichaam bevorderen. Chronische ontstekingen beïnvloeden de hersengebieden die betrokken zijn bij stemming en emotionele regulatie. Dit kan zorgen voor een verhoogde productie van het stresshormoon cortisol, wat gevoelens van stress en angst versterkt.
• Ze de darmflora verstoren. Onze darmen worden ook wel ons ‘tweede brein’ genoemd, en dat is niet zonder reden. In de darmen wordt een groot deel van onze serotonine (het gelukshormoon) geproduceerd. UPF’s verstoren deze balans, wat kan leiden tot stemmingswisselingen en depressieve gevoelens.
• Ze invloed hebben op neurotransmitters. Kunstmatige zoetstoffen zoals aspartaam en smaakversterkers zoals mononatriumglutamaat (MSG) kunnen de productie van dopamine en serotonine verstoren. Hierdoor kunnen we ons futloos, somber of angstig voelen.
• Ze verslavend werken. Ultra-bewerkte voedingsmiddelen bevatten vaak combinaties van suiker, vet en zout die onze hersenen stimuleren om steeds meer te willen eten. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel waarin gezonde voeding steeds minder aantrekkelijk lijkt.

Wat kun je doen?

Gelukkig kun je zelf veel doen om de negatieve impact van ultra-bewerkte voeding te verminderen. Dit hoeft niet in één keer drastisch, kleine veranderingen maken al een groot verschil!

• Stap voor stap afbouwen. Vervang elke dag één ultra-bewerkt product door een natuurlijk alternatief. Kies bijvoorbeeld voor vers fruit in plaats van een verpakte snack of maak je eigen soep in plaats van een kant-en-klare variant.
• Zelf koken. Koken met pure ingrediënten geeft je controle over wat je binnenkrijgt. En nee, dit hoeft echt niet ingewikkeld te zijn! Denk aan eenvoudige maaltijden met verse groenten, eiwitten en gezonde vetten.
• Gezondere snacks kiezen. Noten, zaden, hummus met groentesticks of een stukje pure chocolade zijn heerlijke alternatieven voor bewerkte snacks.
• Eet meer voedingsstoffen die je brein ondersteunen. Omega-3 vetzuren, vezels en polyfenolen (uit bijvoorbeeld bessen en groene thee) helpen ontstekingen te verminderen en ondersteunen een gezonde darmflora.
• Vermijd kunstmatige toevoegingen. Lees etiketten en probeer producten met lange lijsten aan onbekende ingrediënten zoveel mogelijk te vermijden.
• Drink voldoende water. Ultra-bewerkte voeding bevat vaak veel zout, wat kan leiden tot uitdroging. Zorg ervoor dat je voldoende water drinkt om je lichaam te ondersteunen.

Tot slot

Je hoeft ultra-bewerkte voeding niet 100% uit je leven te bannen, maar bewustere keuzes maken kan een groot verschil maken voor je mentale én fysieke gezondheid. Door stapsgewijs meer natuurlijke voeding in je dieet te verwerken, zul je merken dat je je energieker, helderder en stabieler voelt.

Wil je hier meer over weten of begeleiding bij een gezonder voedingspatroon? Neem dan gerust contact met me op, ik help je graag verder!

Liefs,
Jacqueline
Praktijk Green Souls